TIA UV VÀ CHỈ SỐ TIA UV

1. Tia UV là gì?!

Tia UV (Ultraviolet) còn được gọi là tia cực tím hoặc tia tử ngoại, là sóng điện từ có bước sóng ngắn,tần số cao và không nhìn thấy được bằng mắt thường.

Tia UV xuất hiện nhiều trong ánh sáng mặt trời.

Khi quan tâm đến ảnh hưởng của tia UV đến sức khỏe con người và môi trường, tia tử ngoại được chia ra làm 3 loại:

• Tia UVA (bước sóng từ 400 – 315nm): không bị tầng ozon hấp thụ.
• Tia UVB (bước sóng từ 315 – 280nm): bị lớp ozon hấp thụ phần lớn.
• Tia UVC (bước sóng ngắn hơn 280nm): bị tầng ozon và khí quyển hấp thụ hoàn toàn.

Hình 1: Tia UV và sự hấp thụ vào da

Những tác động của tia UV:

• Tác dụng của tia UV:

– Giúp tổng hợp vitamin D một cách dễ dàng: Tia UV trong ánh nắng mặt trời có tác dụng thúc đẩy quá trình tổng hợp vitamin D cho cơ thể, thông qua đó giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, làm xương và răng chắc hơn. Ngoài ra còn kích thích một số hoạt động chính của cơ thể.

– Diệt khuẩn, khử trùng: Tia UV có khả năng tiêu diệt các vi sinh vật như vi khuẩn, virus theo cơ chế xuyên qua màng tế bào của vi khuẩn và virus, làm phá hủy ADN, ngăn chặn khả năng tái sinh và nhân lên của chúng.

• Tác hại của tia UV:

– Làm tăng sự hình thành sắc tố melanin tạo nên tình trạng không đều màu da.

– Gây lão hóa da, khiến da bị mất nước, mất sự đàn hồi, hình thành vết nhăn, thâm nám trên da.

– Gây tổn thương bên ngoài như mẩn đỏ, cháy nắng, làm giảm khả năng sản xuất collagen và elastin trên da.

– Tăng sự hình thành các tế bào sừng khiến da bị khô ráp, sần sùi hơn.

– Tăng nguy cơ ung thư da.

– Gây tổn thương mắt và mắc các bệnh về mắt.

– Gây tổn thương hệ thống miễn dịch.

Bảng 1: So sánh tác động của tia UV đối với da

2. Chỉ số UV – UV Index

Bức xá cháy nắng – UV Erythema:

Bức xạ tia cực tím thường được đo bằng đơn vị công suất bức xạ (W/m²). Để đánh giá tác động sinh học của tia UV trên da, các nhà nghiên cứu đã đưa ra khái niệm quang phổ bức xạ cháy nắng – UV Erythema (UV-Ery).

Quang phổ hoạt động này thể hiện khả năng của bức xạ UV, như một chức năng của bước sóng, tạo ra một tổn thương cháy nắng có thể cảm nhận được trên da người. Trọng số sinh học đối với cháy nắng được chuẩn hóa thành 1 đối với bước sóng lên đến 297 nm, và sau đó giảm nhanh chóng qua các vùng UV-B và UV-A, về cơ bản đạt bằng 0 khi đến gần bước sóng 400 nm.

Đối với điều kiện bình thường, UV_Ery là khoảng 1/7 bức xạ UV-B (tức là tích hợp từ 280 đến 315 nm)

Bảng 2: Công suất và liều lượng bức xạ tích hợp tại bề mặt trái đất ở điều kiện bình thường

(Ghi chú: 1W = 1 J/s)

Chỉ số UV – UV Index (UVI):

Chỉ số tia cực tím mặt trời toàn cầu (UVI) được phát triển như một thước đo dễ hiểu về tác động sinh học của bức xạ tia cực tím với mục đích nâng cao nhận thức của cộng đồng về nguy cơ phơi nhiễm bức xạ tia cực tím và chống nắng.

Trong nghiên cứu ban đầu được thực hiện trên UVI ở Canada, công suất bức xạ cháy nắng điển hình đo được là 250 mW/m² đã dẫn đến định nghĩa 1 đơn vị UVI bằng với UV-Ery là 25mW/m².

• Ở bên ngoài lơp khí quyển, UVI khoảng 300. Nhưng tại bề mặt trái đất, UVI đã giảm đáng kể do sự hấp thụ tia UV của lớp khí quyển và tầng ozone.
• Chỉ số UV cao nhất đã từng đo được trên bề mặt trái đất là 25.

Liều lượng bức xạ cháy nắng tiêu chuẩn – Standard Erythema Dose (SED – J/m²): tương đương với mức phơi nhiễm bức xạ cháy nắng là 100 J/m². SED không phụ thuộc vào loại da. 1 SED có thể gây cháy nắng cho người da trắng nhưng lại có thể không ảnh hưởng đến người có da sẫm màu.

Liều lượng bức xạ cháy nắng ít nhất – Minimum Erythema Dose (MED – J/m²): liều lượng phơi nhiễm bức xạ cháy nắng để tạo ra một tổn thương cháy nắng có thể nhận thấy được trên vùng da chưa phơi nhiễm trước đó.  Đây là một chỉ số mang tính chủ quan liên quan đến việc xác định độ đỏ của da và phụ thuộc vào nhiều biến số bao gồm sắc tố da cá nhân và vị trí tiếp xúc.

Bảng 3: Thời gian phơi nhiễm gây cháy nắng da (phút)

Một vài lưu ý:

• Một số ý kiến cho rằng không cần chống nắng trong những ngày có chỉ số UV thấp hơn 3:
  • Điều đó đúng nếu thời gian phơi nhiễm ít hơn 1 giờ.
  • Nếu thời gian phơi nhiễm nhiều hơn 1 giờ cần phải chống nắng.
  • Tổn thương nghiêm trọng có thể xảy ra đối với hầu hết các loại da trong những ngày có chỉ số UV 3 nếu như thời gian phơi nhiễm hơn 3 giờ.
  • Với những hoạt động ngoài trời hơn 3 giờ, tổn thương vẫn có thể xảy ra đối với da loại nhạy cảm trong những ngày có chỉ số UV nhỏ hơn 1.
• Tổn thương da phụ thuộc vào liều lượng phơi nhiễm tia UV và loại da (không phải chỉ phụ thuộc vào chỉ số UV). Do đó, nó phụ thuộc vào thời gian hoạt dộng ngoài trời.

3.Làm sao để ngăn ngừa tác hại của tia UV

• Lựa chọn và sử dụng trang phục, phụ kiện phù hợp: Nếu đi ra ngoài vào trời nắng, bạn nên mặc những đồ màu tối và dày. Chú ý đến những vùng da nhạy cảm trên cơ thể: cổ, mặt, mắt, tay để trang bị thêm phụ kiện che chắn. Ngoài ra, có thể mặc một số trang phục chuyên nghiệp công dụng chống nắng cường độ cao.
• Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý: Uống nhiều nước để cung cấp đầy đủ độ ẩm cho da, tránh tình trạng da khô mất nước khi tiếp xúc với tia UV. Tăng cường bổ sung rau và các loại trái cây trong khẩu phần ăn hàng ngày để cung cấp dưỡng chất cho da.
• Sử dụng sản phẩm chứa vitamin C và E: Vitamin C và E giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV và cải thiện độ đàn hồi của da. Sử dụng sản phẩm chứa vitamin C và E hàng ngày giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
• Sử dụng kem chống nắng: Dùng những loại kem chống nắng có chỉ số SPF 30 trở lên để có thể ngăn chặn 2 loại tia UVA và UVB.

Hiện nay có rất nhiều dòng kem chống nắng phù hợp cho nhiều loại nhu cầu của người tiêu dùng: kem chống nắng dành cho da dầu/khô, kem chống nắng hàng ngày, kem chống nắng đi biển,…

Tìm hiểu thêm về một số loại Kem chống nắng

Nguyên liệu Kem chống nắng

Tia UV là loại tia mà chúng ta vẫn gặp trong cuộc sống hàng ngày. Bên cạnh những tác động tích cực mà chúng mang lại thì vẫn còn những ảnh hưởng tiêu cực không nhỏ. Xu hướng sử dụng kem chống nắng và các sản phẩm mỹ phẩm có thêm chức nắng chống nắng đang phát triển.

Hãy để Rồng Việt hỗ trợ khách hàng trong việc phát triển các sản phẩm chống năng/có chức năng chống nắng.